Er is een oplossing per 1 juli 2023 voor de sociale verzekeringspositie van grensarbeiders die telewerken voor minder dan 50% in het woonland.
De Administratieve Commissie voor de Sociale Zekerheid heeft een raamwerkovereenkomst voorgesteld op basis waarvan lidstaten kunnen bepalen welke sociale verzekeringswetgeving van toepassing is in geval van grensarbeid. Het moet gaan om grensarbeid en om thuiswerken (hybride werken) voor minder dan 50% in het woonland van de grensarbeider.
Artikel 16-overeenkomst
Om dit te realiseren, kunnen de lidstaten op verzoek van de werkgever en de werknemer een artikel 16-overeenkomst afsluiten op basis van de Europese sociale zekerheidsverordening. Wanneer dat gebeurt, is de sociale verzekeringswetgeving van de zetel of vestigingsplaats van de werkgever van toepassing. Het is dan niet nodig akkoord van de andere lidstaat af te wachten.
Voor Nederland betekent dit dat de in Nederland gevestigde werkgevers die in België en/of Duitsland woonachtige grensarbeiders in dienst hebben, bij de SVB in Amstelveen een verzoek kunnen doen voor een artikel 16-overeenkomst.
De SVB zal deze aanvraag beoordelen en bij akkoord een A1-verklaring afgeven. Deze verzoeken zijn met ingang van 1 juli 2023 mogelijk, voor bestaande gevallen kan dit tot 1 januari 2024. Voor nieuwe gevallen kan dit steeds binnen 3 maanden na de start van de werkzaamheden.
Aandachtspunten
- Deze oplossing ziet alleen op telewerken, en niet op álle situaties voor werken in verschillende lidstaten. Daarvoor blijft de voorwaarde van minder dan 25% werken in het eigen woonland gelden. Dit zal zeker tot ‘grensdiscussies’ leiden.
- Een andere opmerking betreft het fiscale kader. De raamovereenkomst ziet alleen op de sociale zekerheid. Als de werknemer inderdaad 49% van de werkzaamheden in het woonland verricht, is op basis van de belastingverdragen met België en Duitsland het loon toerekenbaar aan die werkdagen, in het woonland belast. Dat kan gevolgen hebben voor het nettoloon van de werknemer. Het is dus van belang dat er ook fiscaal een oplossing komt voor de grensarbeider.
Grensarbeidersregeling
Het is een expliciete wens van Nederland om in de belastingverdragen met België en Duitsland een grensarbeidersregeling op te nemen. De onderhandelingen met de verdragspartners lopen nog; de vormgeving van de grensarbeidersregeling is nog niet bekend.
Gezamenlijk aanvraag doen
Het is van belang is dat werkgever en werknemer de aanvraag gezamenlijk doen. Gebeurt dat niet, dan is het niet mogelijk een overeenkomst aan te vragen, en blijft het minder dan 25%-criterium van kracht. Dit leidt er in de praktijk ook voor voltijdwerknemers leidt dat ze slechts één dag in de week thuis kunnen werken.
Bron: AWVN
